Ps 109, 1 - Ps 109 Lamentacja indywidualna z obszernym działem złorzeczeń (6-20), o których zob. przyp. do Ps 54[53],7.
Ps 109, 4 - Sytuacja Psalmisty podobna jest do Ps 35[34],12-13, szczególnie zaś do Jr 18,20.
Ps 109, 6 - Hebr. określenie oskarżyciela (satan) przyjęło się później jako imię własne nieprzyjaciela rodu ludzkiego, szatana (por. Hi 1,6). W sądzie oskarżyciel stawał po prawej stronie oskarżonego.
Ps 109, 8 - Por. Dz 1,20 (cytat wraz z Ps 69[68],26).
Ps 109, 9 - Wiele motywów złorzeczeń występuje w Jr 18,20-23 (por. w. 4.9.10.14).
Ps 109, 14 - Nie odpuszczona wina (ta, którą Pan "pamięta") ciążyła nie tylko na bezpośrednim winowajcy, ale i na następnych jego potomkach (por. Wj 20,5), wg zasad odpowiedzialności i solidarności zbiorowej; później zwalczają ten punkt widzenia prorocy, podkreślając odpowiedzialność osobistą (Jr 31,29n; Ez 18,1-32). Tutaj (w. 15a) Psalmista personifikuje niemal winę, przedstawiając ją jako stojącą i stale oskarżającą grzesznika przed Panem (por. w. 17nn).
Ps 109, 15 - Tekst popr. wg przekł. starożytnych; hebr.: "ich (pamięć)" (por. jednak w. 16nn).
Ps 109, 18 - To złorzeczenie nawiązuje do ordaliów, czyli sądu Bożego, praktykowanego wobec mężatek podejrzanych o wiarołomstwo; pojono je "gorzką wodą" (por. Lb 5,11-31).
Ps 109, 19 - Zob. przypis do Ps 73[72],6. Przekleństwo ma przylgnąć do niego całkowicie, tak jak szata do ciała (także w. 29).
Ps 109, 23 - Por. Ps 102[101],12.
Ps 109, 24 - Tj. z wycieńczenia.
Czytaj komentarze do Ewangelii wiara.pl